@ZdrowePowietrze

Nigdy więcej finansowania paliw kopalnych ze środków publicznych

przez |Opublikowano -Updated

Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych (PTPZ) popiera wezwanie organizacji pozarządowych skierowanych do rządu hiszpańskiego: ?Nigdy więcej finansowania paliw kopalnych (?fossil fuels?) ze środków publicznych?.

U podstaw tego wezwania, o czym dalej, leżą plany rządu hiszpańskiego dot. sektora motoryzacyjnego

Z jednej strony PTPZ dostrzega  deklarowaną przez wiele rządów/decydentów państwowych politykę walki z zanieczyszczeniem powietrza (a często także jej mniej czy bardziej kosztowną, szerszą lub węższą implementację), z drugiej –  wspieranie przez te same władze szeroko pojętej branży transportowej (sektora motoryzacyjnego), wykorzystującej paliwa kopalne, szczególnie  odpowiedzialnej właśnie za stan powietrza, poziom jego zanieczyszczenia.  Zgadzamy się zatem, iż taki fenomen, takie sprzeczne, wręcz o wrogich sobie wektorach, działania władz, należy głośno zakwestionować.

Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych przeciwstawia się im, zwłaszcza, gdy są one finansowane ze środków publicznych.

Hasło to, właśnie co wybrzmiało w wezwaniu proekologicznych i prozdrowotnych organizacji pozarządowych w Hiszpanii, skierowanym przez nie do rządu tego państwa.

Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych przyjmuje je za swoje, uznając jego racjonalność, traktując jako aktywność na rzecz #cleanair4health. Wspieramy tym samym głos NGO?s hiszpańskich, które je komunikują w przestrzeni publicznej.

W ramach prezentacji swojego stanowiska i argumentów, na jego poparcie hiszpańskie organizacje pozarządowe podkreślały, że nie jest  dopuszczalne  wspieranie zakupu pojazdów wykorzystujących paliwa kopalne (olej napędowy, benzyna i gaz ziemny), gdyż to one właśnie są  głównymi emitentami CO2 i różnych substancji atmosferycznych, zatruwających powietrze,  takich jak ozon (O3), dwutlenek azotu (NO2), cząstki stałe (PM) i dwutlenek siarki (SO2). To te substancje są odpowiedzialne za wysoki poziom zanieczyszczenia powietrza w przestrzeni miejskiej.

Co do kosztów zdrowotnych zanieczyszczenia olejami napędowymi (diesel), jego wpływ ocenia się w Hiszpanii na około 3,6 mld EUR rocznie.

Warto przy tym zauważyć, że zdecydowanie podobne podejście zaprezentowała Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w swoim  ?Manifeście o zdrowej regeneracji w wychodzeniu z pandemii COVID-19 (org. eng. ? a Manifesto for a healthy recovery from COVID-19?)

W Manifeście tym, WHO wzywa państwa do ?zaprzestania wykorzystywania pieniędzy podatników na finansowanie zanieczyszczenia?.

Według WHO ?na całym świecie około 400 miliardów USD pieniędzy podatników wydaje się bezpośrednio na subsydiowanie paliw kopalnych, które napędzają zmiany klimatu i powodują zanieczyszczenie powietrza?.

W tym miejscu warto osadzić powyższe stanowisko (fragment wypowiedzi) hiszpańskich  organizacji pozarządowych w szerszym kontekście. I tak rząd Pedro Sánchez ogłosił 31 maja 2020 r. ?Ważny program dla sektora motoryzacyjnego?. Program ten podzielony został na dwa projekty. Pierwszy z nich stanowi rozszerzenie istniejącego już ?Planu MOVES II?, który, w skrócie, wspiera  zakup pojazdów elektrycznych. Kontrowersje natomiast wywołuje nowy projekt o nazwie ?Plan RENOVE?, który może obejmować wszystkie typy pojazdów, w tym te o wysokim poziomie emisji CO2 i NOx.

Stąd też i reakcja organizacji zajmujące się ochroną zdrowia i środowiska i ich wezwanie adresowane do hiszpańskich decydentów o efektywne i odpowiedzialne korzystanie z środków publicznych, a także przytoczona już wyżej argumentacja dowodząca sprzeczności między wspieraniem obu sektorów, tj. sektora pojazdów elektrycznych i sektora pojazdów wykorzystujących, szkodliwe dla zdrowia, paliwa kopalne.

Organizacje pozarządowe uważają, że katastrofalne dla zdrowia ludzkiego i środowiska byłoby stymulowanie sektora motoryzacyjnego poprzez zakup pojazdów wykorzystujących paliwa kopalne (?fossil fuel?). Wskazują  przy tym Niemcy jako  przykład  obrania właściwego kierunku w odniesieniu do sektora motoryzacyjnego. W dniu 4 czerwca 2020 r. rząd niemiecki zaakceptował   bowiem  pakiet naprawczy o wartości 130 miliardów euro z 40 miliardami euro na działania na rzecz klimatu i brak zachęt do zakupu samochodów napędzanych benzyną i olejem napędowym. Zachęty będą tam przyznawane wyłącznie na zakup pojazdów elektrycznych, podwajając istniejącą już pomoc.

Plan wsparcia motoryzacyjnego ogłoszony przez rząd hiszpański powinien,  zdaniem, wspomnianych wyżej NGO?s  koncentrować się na zwiększeniu elektromobilności; nowe zachęty publiczne do złomowania zaś winny  orientować się  na rozwój zrównoważonej polityki przemysłowej w sektorze motoryzacyjnym.

Według raportu EPHA Hiszpania zaoszczędziłaby od 477 do 731 milionów euro rocznie na kosztach wynikających z zanieczyszczenia powietrza generowanych przez transport drogowy, gdyby zrezygnowała ze starszych pojazdów i osiągnęła wysoki stopień nasycenia samochodami elektrycznymi (21%) w 2030 r.

Hiszpańskie NGO?s twierdzą, że jedynym dopuszczalnym wsparciem ze środków publicznych jest przyspieszenie wdrażania czystych rozwiązań technologicznych o zerowej emisji CO2 we wszystkich sektorach mobilności. Ich zdaniem należy przeznaczyć wystarczające inwestycje publiczne i prywatne, aby pobudzić bezemisyjny transport publiczny: autobusy, tramwaje i pociągi. Organizacje pozarządowe wzywają także, co  podkreśla Matteo Barisione w  artykule,  do zmiany sposobu transportu i ?przejście? z ?miast samochodowych? na piesze, rowerowe i transport publiczny, tam gdzie to możliwe.

Zobacz więcej na ten temat: